Amsterdamse grachten: hoe Amsterdam het Venetië van het noorden is
Amsterdam herbergt bijna 100 kilometer aan kanalen, 90 eilanden en 1500 bruggen. De grachtengordel wordt gevormd door de drie belangrijkste grachten, de Herengracht, Prinsengracht en Keizersgracht, die in de 17de eeuw werden gegraven tijdens de Nederlandse Gouden Eeuw. Langs de belangrijkste waterwegen staan 1550 historische gebouwen. De grachtengordel, bestaande uit de Prinsengracht, Keizersgracht, Herengracht en de Jordaan, werd in 2010 aangewezen als UNESCO-Werelderfgoed, wat bijdroeg aan de reputatie van Amsterdam als het 'Venetië van het Noorden'.
Waarom de Amsterdamse grachten ontdekken?
- In 2010 heeft UNESCO de binnenste grachtengordel van Amsterdam aangewezen als Werelderfgoed en geclassificeerd als beschermd gebied. Deze oude waterweg slingert zich rond de Dam en in de halve cirkel van de Prinsengracht.
- De grachten zijn niet alleen een van de belangrijkste vormen van vervoer in Amsterdam, maar bieden ook het hele jaar door een aantal evenementen en festivals, die toeristen en bezoekers over de hele wereld aantrekken.
- Binnen de grachten bevinden zich momenteel minstens 1550 monumenten, waaronder enkele belangrijke monumenten en instellingen zoals de Westerkerk, het Anne Frank Huis en Museum van Loon.
De geschiedenis van de Amsterdamse grachten
De eerste Amsterdamse gracht werd aangelegd voor waterhuishouding en verdediging. Toen de stad in de middeleeuwen groeide, werden opeenvolgende verdedigingsgrachten gebouwd binnen de stadsmuren en verloren hun doel. Wel kregen ze er een belangrijke nieuwe functie bij: lokaal goederenvervoer.
Tijdens de Amsterdamse Gouden Eeuw in de 17de eeuw bloeide de handel op. De drie belangrijkste grachten van de stad werden gegraven en er werden gebouwen omheen gebouwd in een enorm uitbreidingsproject dat 50 jaar duurde.
In de 20ste eeuw had Amsterdam behoefte aan extra ruimte voor auto's en ander landverkeer. Veel waterwegen werden drooggelegd om plaats te maken voor straten en parkeerplaatsen. Niet zonder slag of stoot: in 1901 werden de iconische Zeven Bruggen aan de Reguliersgracht gered door een hevig protest. Bijna de helft van het oorspronkelijke water van Amsterdam is verloren gegaan op stortplaatsen, hoewel bevaarbare rivieren nog steeds 25 procent van het stadsoppervlak bedekken. Met zo'n 100 kilometer aan oude grachten heeft Amsterdam nog steeds de eer om de meest waterrijke stad ter wereld te zijn.
De belangrijkste grachten in Amsterdam
De Singelgracht
In de middeleeuwen omringde de Singel Amsterdam en fungeerde als een slotgracht tot 1585, toen de stad zich daarbuiten uitbreidde. Het kanaal loopt vanaf de IJ-baai bij het Centraal Station tot aan het Muntplein, waar het in de Amstel rivier uitmondt. In de halfronde grachtengordel van Amsterdam is het momenteel de binnenste gracht. De naam is afgeleid van het Nederlandse woord 'omsingelen' en uiteindelijk van het Latijnse woord cingulum, wat 'riem' betekent.
De Herengracht
Tussen de Singel en de Keizersgracht ligt de Herengracht, de tweede van vier grachten die de Amsterdamse grachtengordel vormen. De gracht is vanaf 1612 op voorstel van burgemeester Frans Hendricksz aangelegd. De Herengracht wordt beschouwd als de belangrijkste gracht van de stad. Dit kanaal was in de 17de eeuw de thuisbasis van de rijkste kooplieden, machtigste regenten en burgemeesters van de stad. Het deed aanvankelijk dienst als gracht voor bedrijven aan de Singel, die binnen de stadsmuur liep, evenwijdig aan de buitengracht.
De Prinsengracht
De Prinsengracht vormt de derde en buitenste ring van de drie belangrijkste grachten van Amsterdam. Samen vormen deze drie grachten de 'Vierde Uitleg' van de stad, een uitbreidingsproject dat in 1612 begon en 50 jaar in beslag nam. De drie belangrijkste grachten staan sinds 2009 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De Prinsengracht is een ruim 3 kilometer lange gracht die parallel loopt aan de Keizersgracht in het hart van Amsterdam.
De Keizersgracht
De Keizersgracht ligt in het midden van de drie belangrijkste grachten van Amsterdam en is vernoemd naar de Oostenrijkse keizer Maximiliaan. Het is het breedste kanaal van de binnenstad, met een lengte van 31 meter. Het graven van deze gracht, samen met de Herengracht en Prinsengracht, begon in 1612. Vanwege de iepziekte liet de gemeente in 1949 alle bomen langs de gracht kappen en werden daarvoor in de plaats lindebomen geplant.
Andere benoemenswaardige Amsterdamse grachten
De Zwanenburgwal
De Zwanenburgwal is een gracht in het centrum van Amsterdam, beroemd vanwege de huisvesting van de schilder Rembrandt en de filosoof Spinoza. Het werd in 2006 door lezers van dagblad Het Parool uitgeroepen tot een van de mooiste straten van Amsterdam.
De Brouwersgracht
De Brouwersgracht is een gracht in het centrum van Amsterdam die de Singel, Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht met elkaar verbindt en de noordgrens van de grachtengordel markeert. Schepen die met specerijen en zijde uit Azië terugkeerden, gebruikten het kanaal als tussenstop.
Kloveniersburgwal
Aan de rand van de oude stad loopt de Kloveniersburgwal in zuidelijke richting van de Nieuwmarkt naar de rivier de Amstel. De oostkant van de stad begon zich in de 17de eeuw te ontwikkelen en je vindt er een paar grote paleizen, zoals het Trippenhuis, waar momenteel de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) is gevestigd.
De Brantasgracht
De Brantasgracht is een gracht in Amsterdam-Oost die langs kades loopt en onderdeel is van de Indische Buurt. Eind jaren negentig is op het Java-eiland een kanaal gegraven, dat vervolgens is veranderd van een aanlegplaats voor schepen in een woonwijk.
Lamonggracht
De Langegracht is een weg en voormalige gracht in de noordelijke binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. De gracht was een belangrijk onderdeel van de noordelijke stadsuitbreiding van 1611, die ten noorden van de Oude Vest werd aangelegd. Als hoofdas van het nieuwe stadsdeel werd de Langegracht parallel aan de Oude Vest aangelegd.
[Informatie over een gracht in een andere stad. Juiste informatie moet er nog bijgezet worden].
De Majanggracht
De Majanggracht is een gracht in Amsterdam-Oost met bijbehorende kades die eind jaren negentig op het Java-eiland is gegraven en later is omgevormd van een aanlegsteiger voor schepen tot een woonwijk. Het kanaal is vernoemd naar de Majang rivier in Java, Indonesië.
De Seranggracht
In Amsterdam-Oost vind je de Seranggracht aangrenzende kades. De Seranggracht is eind jaren negentig op het Java-eiland aangelegd en vervolgens omgevormd van een aanlegsteiger voor schepen tot een woonwijk.
Waarom zijn de Amsterdamse grachten gebouwd?
Amsterdam ligt dicht bij een rivierinham in een waterrijk gebied. Om het water onder controle te houden en de stad bewoonbaar te maken, werden de grachten aangelegd. Vrijwel alle woningen zijn dus gebouwd op palen die meters onder de oppervlakte op een vaste laag werden vastgezet. De Nederlanders gebruikten het echter in hun voordeel omdat het een belangrijke handelshaven werd. Elk huis langs de grachten was vroeger een pakhuis of een deel van een pakhuis. De grachten maakten het eenvoudig om goederen naar de pakhuizen te vervoeren.
Wie heeft de Amsterdamse grachten gebouwd?
Een groep regenten was verantwoordelijk voor het bestuur van Amsterdam in de 16de en 17de eeuw. Dit waren de rijke burgers van de stad die toezicht hielden op verschillende delen van de activiteiten van de stad. Ze hebben veel geld gestoken in de aanleg van de grachten. De Herengracht, de eerste van deze waterwegen, is vernoemd naar deze regentenklasse.
De architectuur van de Amsterdamse grachten
Door de bijzondere stadsstructuur zijn de Amsterdamse grachten uniek in zijn soort. Hoewel de meeste grachtensteden rechthoekig zijn, bestaan de drie belangrijkste grachten van Amsterdam uit vijf geknikte rechte stukken. Samen vormen ze een halve cirkel rond het oorspronkelijke middeleeuwse stadscentrum. Het middelpunt van alle grachten is de Dam, het centrale plein van de stad.
Het water van de Amsterdamse grachten
Het water in de grachten stond tot halverwege de 19de eeuw stil en zat vol met puin, dode vissen en uitwerpselen. Om dit aan te pakken werd in 1879 het stoomgemaal Gemaal Zeeburg gebouwd om de kanalen te spoelen met water uit de Zuiderzee. In 1935 werd de binnenstad voor het eerst aangesloten op het riool. De grachtengordel werd echter pas in 1987 rechtstreeks aangesloten. Tot dan toe loosden huizen afvalwater in het kanaal. In de afgelopen jaren zijn extra inspanningen geleverd om de waterkwaliteit te verbeteren, waaronder wetgeving die woonboten verbiedt om afvalwater in kanalen te lozen.
Activiteiten op de Amsterdamse grachten
Amsterdam City Swim
De Amsterdam City Swim (ACS) is een open water evenement van 5 of 10 kilometer dat elk jaar plaatsvindt in het centrum van Amsterdam in de Amsterdamse grachten. Zwemmers zamelen tijdens dit liefdadigheidsevenement geld in voor de strijd tegen ALS. Dit evenement werd voor het eerst georganiseerd in 2009 en het is een jaarlijks evenement dat elke eerste zondag van de maand september plaatsvindt. Het is een zwemspektakel waar volwassenen en kinderen aan meedoen om geld in te zamelen. Het evenement trekt internationale zwemmers vanwege de iconische route.
Amsterdam Canal Cruise
Varend over de Amsterdamse grachten met een rondvaartbootis een van de meeste fascinerende manieren om de bezienswaardigheden en attracties van de stad te ervaren. De meeste rondvaarten duren meer dan een uur, waarbij je de door UNESCO beschermde grachtengordel van Amsterdam kunt verkennen en een verscheidenheid aan intrigerende inzichten over de stad kunt leren terwijl je geniet van een schitterende en unieke ervaring.
Boek Amsterdam Canal Cruises
Rondvaart door Amsterdam
Een van de best mogelijke manieren om de Amsterdamse grachtengordel te bewonderen, die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat, is zonder twijfel een boottocht. Tijdens een rustige rondvaart door Amsterdam krijg je een uniek perspectief op de Nederlandse stad terwijl je de drukte op straat vermijdt. Met meerdere vertrektijden gedurende de dag, past een rondvaart in vrijwel elk schema. Een boottocht staat garant voor een onvergetelijke ervaring terwijl je vaart over de iconische grachten door het hart van de stad.
Rondvaart Amsterdam boeken
Rondvaartboot Amsterdam met diner boeken
Geniet van een speciaal diner op de iconische grachten van Amsterdam. Deze geweldige eetervaring begint met een welkomstdrankje, gevolgd door een heerlijke maaltijd, bereid door een professionele kok die alleen de meest verse seizoensingrediënten gebruikt. De bijzondere maaltijd en de iconische setting zullen je avond tot een onvergetelijke ervaring maken.
Boek een rondvaart Amsterdam met dinerFAQ Rondvaart Grachten van Amsterdam
A. De Amsterdamse grachten staan bekend om hun uitgestrekte waterwegen met duizenden monumentale gebouwen en groene bomenrijen die uniek zijn in de wereld.
A. De Herengracht, Prinsengracht en Keizersgracht zijn de drie belangrijkste Amsterdamse grachten. Tijdens de Nederlandse Gouden Eeuw in de 17de eeuw werden deze gegraven en ze vormen concentrische gordels rond de stad.
A. De eerste Amsterdamse grachten werden gebouwd voor waterbeheer en verdediging. Toen de stad in de middeleeuwen groeide, werden latere verdedigingsgrachten binnen de muren gebouwd en dienden ze niet langer hun oude doel. Wel kregen ze een belangrijke nieuwe functie: lokaal goederenvervoer.
A. Amsterdam heeft 165 grachten die worden overspannen door 1753 bruggen, meer dan enige andere stad ter wereld.
A. De Amsterdamse grachten hadden een belangrijke transportfunctie voor zowel goedenen als mensen. De grachten spelen vandaag de dag nog steeds een belangrijke rol in het zeevervoer, met name voor toeristische doeleinden, zoals te zien is aan de beroemde Amsterdamse rondvaartboten.
A. Een groep regenten was verantwoordelijk voor het bestuur van Amsterdam in de 16de en 17de eeuw. Dit waren de rijke burgers van de stad die toezicht hielden op verschillende delen van de activiteiten van de stad. Ze hebben veel geld gestoken in de aanleg van de grachten. De Herengracht, de eerste van deze waterwegen, is vernoemd naar deze regentenklasse.
A. De Amsterdamse grachten zijn door de mens gemaakt en hun boogvorm weerspiegelt de vorm van het stadscentrum terwijl het zich tot op zekere hoogte naar buiten uitbreidde. De unieke architectuur van de grachtengordel is een weerspiegeling van de economische macht van Amsterdam tijdens de Gouden Eeuw.
A. De Amsterdamse grachten zijn grotendeels gebouwd tussen 1585 en 1665.
A. Huizen gebouwd op houten palen in Amsterdam kunnen door de degradatie van de houten basis naar één kant kantelen.
A. Hoewel het afvalwater van veel van de woonboten direct de grachten in gaat, wordt het kanaalwater elk jaar schoner. Waternet, een overheidsorganisatie, zet zich in om het water zo zuiver mogelijk te houden door vervuilingsbronnen aan te pakken.
A. De Amsterdam City Swim is een van de meest gerenommeerde evenementen die plaatsvinden op de Amsterdamse grachten. Dit liefdadigheidszwemevenement wordt georganiseerd om geld in te zamelen voor de ziekte ALS. Je kunt ook genieten van het Amsterdam Light Festival door een rondvaart te maken en te genieten van de stad vanuit een uniek perspectief.
A. De Amsterdam City Swim is een jaarlijks terugkerend evenement dat plaatsvindt op het Marineterrein.
A. Ja, je kunt Amsterdam Canal Cruises tickets online kopen.